Βαρηκοϊα – Κώφωση

Όταν γίνεται λόγος για βαρηκοϊα, αναφερόμαστε στην έκπτωση της ακουστικής ικανότητας. Όταν αναφερόμαστε σε κώφωση, τότε η ικανότητα ακουστικής αντίληψης των ηχητικών ερεθισμάτων είναι ολοκληρωτικά απούσα.

Σύμφωνα με τον Catlin (1978) σημαντικό έλλειμμα ακοής συμβαίνει συνήθως νωρίς στη ζωή. Το 50% της παιδικής κώφωσης παρουσιάζεται μέσα στο πρώτο έτος ζωής του παιδιού.

Το έλλειμμα ακοής κατατάσσεται ανάλογα με τον χρόνο που παρουσιάζεται, δηλαδή προγεννητικό, περιγγενητικό και μεταγεννητικό. Το προγλωσσικό αναφέρεται στο έλλειμμα ακοής που παρουσιάζεται πριν την ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας (πριν απο την ηλικία των 3 ετών περίπου). Το μεταγλωσσικό αναφέρεται στο έλλειμμα ακοής που παρουσιάζεται μετά την ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας.

Το συγγενές νευροαισθητηριακό έλλειμμα ακοής έχει τεράστια επίδραση στην ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας καθώς επίσης και στην κονωνικοποίηση και στις ενδοοικογενειακές σχέσεις του παιδιού. Οποιοδήποτε έλλειμμα ακοής έχει επίδραση στο παιδί και η συντομότερη αποκατάστασή του είναι απαραίτητη. Εν μέρει, μαθαίνουμε ό,τι ακούμε. Η πρώιμη διάγνωση της βαρηκοϊας στην βρεφική και πρώτη παιδική ηλικία είναι υψίστης σημασίας τόσο για την άμεση ιατρική αντιμετώπιση του θέματος όσο και για την εκπαιδευτική παρέμβαση στη συνέχεια, ώστε το άτομο να αποκτήσει  τη δυνατότητα επικοινωνίας του με το περιβάλλον.

Αίτια της παιδικής βαρηκοϊας:

Η βαρηκοϊα που εκδηλώνεται πολύ νωρίς στη βρεφική ηλικία οφείλεται σε βλάβες του περιφερειακού νευροαισθητηριακού τμήματος της ακοής. Οι παράγοντες που προκαλούν αυτές τις βλάβες είναι:

• Κληρονομικοί: Η κληρονομική βαρηκοϊα οφείλεται σε γενετικές ανωμαλίες, για τις οποίες ευθύνονται παθολογικά γονίδια ή γονιδιακές μεταλλάξεις που συμβαίνουν είτε τυχαία είτε υπο την επίδραση εξωγενών παραγόντων
• Συγγενείς: Η συγγενής ή προγεννητική βαρηκοϊα οφείλεται σε νοσήματα της εγκύου κυρίως το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, δηλάδη κατά τη διάρκεια ανάπτυξης του κοχλία.
• Επίκτητοι: Η επίκτητη βαρηκοϊα οφείλεται σε μηνιγγίτιδα, χρήση ωτοτοξικών φαρμάκων και ιώσεις

Επιπτώσεις του ελλείμματος ακοής στον λόγο και την ομιλία:

Το έλλειμμα ακοής δεν προκαλεί ένα συγκεκριμένο πρόβλημα επικοινωνίας. Οι επιπτώσεις του εξαρτώνται πο πολλούς παράγοντες μερικοί απο τους οποίους είναι π βαθμός ελλείμματος, η διαμόρφωσή του, η ηλικία που εμφανίστηκε, η ηλικία που άρχισε η αποκατάστασή του, το νοητικό επίπεδο, η συμπαράσταση της οικογένειας κ.α.

Το κύριο πρόβλημα που προκύπτει απο το έλλειμμα ακοής είναι η απώλεια μερικών ή όλων των ακουστικών στοιχείων της ομιλίας. Η περισσότερη ακουστική ενέργεια της ομιλίας βρίσκεται στα φωνήεντα, μικρότερη στα ηχηρά σύμφωνα και ακόμη μικρότερη στα άηχα σύμφωνα. Επίσης, η ενέργεια του κάθε στοιχείου βρίσκεται συγκεντρωμένη σε διαφορετική συχνότητα. Επομένως, ανάλογα με τον βαθμό ελλείμματος ακοής και τις συχνότητες που βρίσκεται, θα προκαλεί και τις ανάλογες απώλειες ακουστικών στοιχείων.

Βαθμός βαρηκοϊας και επιπτώσεις στην παιδική ηλικία:

• Πολύ μικρό έλλειμμα ακοής (16 – 25 dBHL) Μπορεί να μην ακούγονται τα άηχα σύμφωνα. Τα παιδιά μπορεί να παρουσιάσουν μικρή καθυστέρηση στην ανάπτυξη του λόγου και μικρές διαταραχές στην άρθρωση.
• Μικρό έλλειμμα ακοής (26 – 40 dBHL) Δεν ακούγονται αρκετά απο τα στοιχεία της ομιλίας σε επίπεδο κανονικής έντασης ομιλίας. Ακούγονται καλύτερα τα φωνήεντα αλά όχι τα περισσότερα σύμφωνα. Παιδιά με τέτοιο έλλειμμα ακοής παρουσιάζουν διάσπαση προσοχής, καθυστέρηση στην ανάπτυξη του λόγου, διαταραχές στην άρθρωση και ίσως μαθησιακές διαταραχές.
• Μέτριο έλλειμμα ακοής (41 – 55 dBHL) Δεν ακούγονται τα περισσότερα απο τα στοιχεία της ομιλίας σε επίπεδο κανονικής έντασης. Παιδιά με τέτοιο έλλειμμα ακοής παρουσιάζουν διάσπαση προσοχής, καθυστέρηση στην ανάπτυξη του λόγου, διαταραχές στην άρθρωση και μαθησιακές διαταραχές.
• Μέτριο έως μεγάλο έλλειμμα ακοής (56 – 70 dBHL) Δεν ακούγεται κανένα στοιχείο της ομιλίας σε κανονικό επίπεδο έντασης της ομιλίας. Ακούνε μόνο δυνατή ομιλία απο κοντινή απόσταση και δυνατούς ήχους του περιβάλλοντος. Παιδιά με τέτοιο έλελιμμα ακοής παρουσιάζουν διάσπαση προσοχής, μεγάλη καθυστέρηση στην ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας και σοβαρές μαθησιακές διαταραχές.
• Μεγάλο έλλειμμα ακοής (71 – 90 dBHL) Παιδιά με τέτοιο έλλειμμα ακοής μπορούν να αναπτύξουν λόγο και ομιλία μόνο με συστηματική βοήθεια και παρουσιάζουν πολύ μεγάλη καθυστέρηση στην ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας και πολύ σοβαρές μαθησιακές δυσκολίες.
• Πολύ μεγάλο έλλειμμα ακοής (91+ dBHL) Δεν ακούγεται σχεδόν κανένας ήχος χωρίς ενίσχυση της ακοής. Με ενίσχυση ίσως ακούγονται δυνατοί θόρυβοι του περιβάλλοντος και ο ρυθμός της ομιλίας. Οι κωφοί ανήκουν σε αυτή την κατηγορία και παρουσιάζουν επιπλεόν προβλήματα αντήχησης, προσωδίας και φώνησης.

Εξέταση της ακοής

• Εξέταση με τονοδότες
• Ακοομετρία καθαρών τόνων
• Ομιλητική ακοομετρία
• Ακοομετρία ακουστικής αντίστασης ή αγωγιμότητας
• Τυμπανομέτρια
• Ακοομετρία προκλητών ακουστικών δυναμικών

Ωτοακουστικές εκπομπές